Winter

Viking in ijs, Spakenburg, 9 december 2010, enkele minuten voor acht. Echt waar, helaas kan de camera van mijn telefoon het niet helemaal (en slechts met hardhandig ingrijpen van photoshop) overbrengen. Rechts onderin de foto is daadwerkelijk de ingevroren ronde derrière van de Viking waar te nemen. Zie het als kunst.

Winter is (inmiddels) traditioneel een periode waarin er weinig aan boord van de Viking gebeurt. Werk aan instrumentenpaneel 2.0 ligt even stil. De petroleumkachel heeft nog één keer dienst gedaan in december, maar als het echt koud wordt, kies ik eieren voor mijn geld. Een CV zou toch comfortabel zijn, en zou goede diensten bewijzen bij het vorstvrij houden van de waterleiding.

Want. Tijdens mijn afwezigheid heeft één van de leidingen het begeven. De complete watervoorraad, waar ik zo zuinig me ben geweest, is in het vlak gestroomd, ik moet nog uitzoeken waar. Er was in de douche een opvallend natte plek waar ik me weinig heb gewassen afgelopen tijd, daar zal mijn inspectie beginnen zodra het weer beter doenlijk is aan boord.

Dashboard

Het werk aan het instrumentenpaneel verloopt voorspoedig. Vandaag was een dagje boren en schroeven - de schakelpanelen plaatsen en in voorgeboorde gaten vastschroeven, de klokjes terugplaatsen en weer aansluiten, de startsleutel, enzovoort. Ook heb ik twee scharnieren in het paneel aangebracht die werk aan het elektrisch systeem enorm vereenvoudigen. Dit was geen sinecure, het formaat van het paneel moest aangepast worden, anders bleef het haken achter de gashendel. Op naar de eindstreep!

Dashboard

Een mooie dag voor fase twee van een nieuw instrumentenpaneel. De ontmanteling van de bedrading en het paneel is voltooid en werk aan de heropbouw is begonnen. Een groot deel van de instrumenten is alweer gelabeld, aangesloten op het nieuwe aansluitblok (bovenin de foto), een nieuwe massarail voor de min-pool van de instrumenten is geïnstalleerd en het paneel zelf heeft een eerste laag nieuwe verf gekregen nadat ik het vorige week heb geschuurd. De voeding voor de marifoon en de rechter ruitenwisser is opnieuw bedraad en ik kan overgaan tot het plaatsen van de schakelpanelen.

Qua elektra beweeg ik me met groter zelfvertrouwen dan op het gebied van onderhoud van mechanica, staal en verf. Het is een beetje alsof ik nooit helemaal zeker ben van wat ik doe met motoronderhoud, verfsystemen en roestbehandeling. Elektronica was op m'n twaalfde al een hobby en ik voel me als een vis in het water. Het opnieuw bedraden en onderdelen uitzoeken geeft me zoveel voldoening dat ik de tijd vergeet, misschien wel het ultieme doel voor een schip waarvoor tijd een andere betekenis heeft. Het schip is ruwweg vijftig jaar ouder dan ik, heeft geheimen en eigenaren die het maar mondjesmaat prijsgeeft en ik ben slechts een schakel in een rij eigenaren die hopelijk nog lang na mij zal voortgaan. Ik hoop slechts mijn steentje te kunnen bijdragen en plezier te hebben in het proces.

Een en ander van deze overwegingen is trouwens ingegeven door het kijken van (te?) veel Star Trek. Het geeft een merkwaardig genoegen om gezagvoerder te zijn over mijn eigen vaartuig. Ik waan me kapitein en head engineering van mijn eigen (ruimte)schip.

Panelen

Ze zijn binnen! Op de foto een van de twee panelen à € 170,- met "automaatjes" of automatische zekeringen. Gaat er meer dan acht ampere doorheen dan activeert de zekering een schakelaar die de stroomkring onderbreekt. Dus geen stop (of smeltveiligheid) want die moet je vervangen bij kortsluiting, maar eenvoudigweg een knopje indrukken (nadat je het euvel hebt verholpen) en de kring wordt hersteld. Die automaten zaten voorheen ook in het paneel, maar dit waren weinig elegante schakelaars bedoeld voor in een meterkast van een bedrijfspand of iets dergelijks.

Op de achtergrond trouwens het opgeschuurde paneel waaruit ik de laatste meters (toerenteller, motortemperatuur en oliedruk heb gedemonteerd). Ruimte voor schakelpanelen zagen, in een verse laag verf zetten en de hele handel weer terug monteren.

Ik ben de komende winter hiermee nog wel zoet.

Kabels

Even een impressie van het resultaat van vandaag (zie vorige entry).

Ontmanteling

Dit vrolijke plaatje is de zweedse kabeltrui waar ik eerder naar heb verwezen. Die is nu ontmanteld tot de laatste paar essentiele aansluitingen. Dit heeft een middag gekost, want eenvoudigweg alles eruit slopen is geen optie. De signaalgevers voor de motor bijvoorbeeld, daar moet je niet aan komen. Die laat ik mooi zitten want daar zit ook het probleem niet. Problematisch is de vervlechting van alle andere apparaten. Kleurcodes (rood voor de +, zwart voor de -) hebben ze niet of niet consequent gedaan dus het is altijd raden wat je in je handen hebt.

Ofte wel: blij dat nu bijna alles eruit ligt met behoud van stoppen, accu's en licht in de kombuis. Tijd om de boel opnieuw en ditmaal netjes op te bouwen.

Dashboard

Na enige jaren frustratie heb ik besloten deze winter het instrumentenpaneel (dashboard) te herzien. De knoppen zijn oud en lelijk, de helft doet het niet of is niet aangesloten (of is zelfs doorgebrand). Dan heb ik het nog niet over de bedrading gehad, als je de afdekplaat optilt, ziet het eruit als een zweedse kabeltrui. In vele vrolijke kleuren.




Ontwerptekeningen vóór en na de herverkaveling volgen binnenkort, die kan ik niet zo gemakkelijk mobiel posten. Maar ik beloof dat het spectaculair zal zijn. Diverse extra meters en ruimte voor een boegschroefjoystick! Als dat maar goed gaat...

Spakenburg

Dit zonsondergangplaatje is genomen vanaf mijn favoriete bankhoekje van de Viking. Het is het begin van een half jaar Spakenburg, waar ik een mooie ligplek kon krijgen voor de wintermaanden. Het is hier prachtig, de silhouetten aan de horizon zijn haarscherp vandaag en je ligt eigenlijk midden in de natuur. Ik kan me daarentegen ook voorstellen dat het hier goed kan spoken.


Ik lig hier immers aan het uiterste puntje van Spakenburg, aan de voormalige Zuiderzee. Nu met uitzicht op de kaarsrechte Flevopolder met zijn windmolens, maar toch op een plek waar de wind vanuit het westen vrij spel heeft. Het contrast van het de nieuwe polder en het conservatieve en pittoreske Spakenburg met zijn historische botterschepen kon eigenlijk niet groter zijn.

Luikje vooronder

De viking heeft een mooi luikje geïnstalleerd gekregen voor het vooronder annex gasbun annex ankerkettingbak. Grotendeels loze ruimte (lozer zodra ik de gasflessen er verwijderd heb), voorheen afgedekt met een houten deksel dat er, vanwege al het geloop en gesleep, er steeds beduimelder uit begon te zien. Voor € 300 zit er nu een mooi stalen gescharnierd luikje op, naar volle tevredenheid.

Stuurkabel deel 2

Na een ochtendje afstellen heb ik het voorelkaar. De Viking stuurt weer, met een nieuwe verzinkte kabel, doorsnee 10 mm. Alles wordt bijeengehouden door middel van 4 paar "kiezen" (een goed gekozen woord, het heeft er veel van weg) die de draadeinden in een lus bijeenhouden.

Om het afstellen gemakkelijk te maken, heb ik twee forse draadspanners gebruikt met een flinke armslag (zie foto). Een draadspanner heeft weerszijden twee ogen waar je de kabellussen in vastzet met een borgmoer. Die twee ogen zitten  elk aan een bout, één die linksom vastgaat en de ander die rechtsom vastdraait. Beide bouten zitten samen in een soort koker die, door te draaien, de beide bouten naar binnen of naar buiten schroeft.

Tevreden dat 't allemaal weer in elkaar zit en het was gelukkig geen dure reparatie - € 140 voor 25 meter kabel, acht kiezen, twee draadspanners en een busje kruipolie. 

Stuurkabel

In mijn afwezigheid in Denemarken is de stuurkabel van de Viking gebroken. Jawel dwars doormidden. Nou ja, er is wel ca. 30 jaar overheen gegaan waarbij er geduldig aan de kabel is geknabbeld door zout en water. De kabel dient ook eens in de zoveel jaar geolied te worden om roest tegen te gaan, maar dat lijkt hier niet gebeurd/gewerkt te zijn/hebben.

De vraag rijst natuurlijk hoe een kabel in mijn afwezigheid kan breken, maar dit is gemakkelijk uit te leggen: voor het eerst heb ik iemand anders de sleutels van de Viking overhandigd. Punt is dat ik al enige tijd, af en aan klussend, bij werf het Vrouwezand afgemeerd lig. Maar niet altijd op dezelfde plek - er moet nogal eens gewisseld worden wegens werkzaamheden. Daarvoor draagt de werf meestal de zorg. Men wilde na eindeloos met spierkracht verhalen van de Viking nu ook wel eens een keer op de motor. Dus heb ik tijdens mijn vakantie het schip aan de werf toevertrouwd.

Wie kan nu nog zeggen dat toeval zonder ironie is? In de honderden uren die ik met het schip heb gevaren heeft het stuurmechanisme nooit een krimp gegeven. De kabel had het ook op het Amsterdam-Rijnkanaal kunnen begeven, in een sluis of bij een brug. Stuurloos ronddrijven op een van die keren dat we de Waal hebben bevaren, had echt desastreus kunnen uitpakken. De eerste keer dat er in mijn afwezigheid met het schip nog geen 100 meter wordt gevaren, besluit de kabel dat het nu toch echt genoeg is. Ik heb de werfmedewerkers toevertrouwd dat ik zou hebben gegild als een meisje als het in mijn aanwezigheid was gebeurd...

Koelwater - de ontknoping

Die knapperd boven is de nieuwe koelwaterretourleiding. Die heb ik in Soest door ASI laten maken (jawel) en vervangt nu het roestige onderdeel onderaan de foto. Het was een eenvoudige operatie en het geheel draait weer als vanouds.

Meteen heb ik de koelwatervoorraad aangevuld, met verse antivries. Niet minder dan 20 liter ben ik in totaal door dit mankement kwijtgeraakt, goed voor € 30 voor de leiding en € 40 aan antivries. Maar als het goed is, kan de Viking er weer een jaar of 20 tegenaan.

Pomptriomf!

Na enkele verwoede pogingen het probleem te vinden heeft de leverancier een nieuw exemplaar van de pomp toegestuurd. En hij werkt! Het slimmere tweelingbroertje van de Marco UP3/E is wat snuggerder en levert keurig water zodra ik erom vraag, zowel in kleine piesstraaltjes als gutsende stromen. Ik ben helemaal tevreden. Na driekwart jaar.

Location : Havenweg 9-17, 3812 Amersfoort,

Moordenaar

Deze vage foto toont mij in actie met mijn nieuwe gereedschap met de naam 'moordenaar'. Het is als een soort waterpomptang maar dan vele malen robuuster, omdat er als in een griptang ook nog een klemmechanisme in zit. Het bekijken van de engelstalige wikipedia-pagina (zie link onder) is de moeite waard voor een impressie Hierin is de tang even eenvoudig als geniaal: door de klem en de lange handvaten kan je vele malen meer kracht (torsie) overbrengen op die roestige bout dan je met een moersleutel, steeksleutel of waterpomptang zou kunnen.

Onder het geweld van de moordenaar is de koppelbout van retourleiding naar de expansietank losgekomen. De credits gaan hiervoor naar Eefke: zij heeft er het eerst beweging in gekregen.

De moordenaar kwam ook voor een ander klusje van pas. Aan de vorige hydrofoorpomp zat een buffertank gekoppeld. Die is nu overbodig en werkt bovendien al geruime tijd niet meer naar behoren. Dit vat zat met eveneens roestige bouten vast aan twee profielen die aan de romp vastgelast zitten. De moordenaar kon zijn kunstje nog eens en het genot van het met juist gereedschap klaren van een klus waar je je eerder op hebt stukgebeten is groot.

Lang leve de moordenaar!

 pijpentang 

Location : De Schans, 3828 Hoogland,

Waterpomp

Operatie geslaagd, patient deels geamputeerd. Zo spendeer je een middag aan een pompprobleem waarmee het probleem niet is opgelost. De hydrofoor gaf al enige tijd problemen - de vorige pomp had een vermogen om in een halve minuut ruwweg 30 ketels theewater te vullen, maar erg nuttig was dit niet. De overkill-pomp had ik daarom driekwart jaar geleden vervangen voor een subtieler, slim exemplaar dat de waterafgifte aanpast aan het gevraagde debiet.

Daar ruilde ik het ene probleem voor het andere. De pomp slaat niet altijd aan wanneer je de kraan opendraait, iets dat naar mijn indruk lag aan het feit dat er een expansietank in het leidingensysteem opgenomen was om de drukverschillen op te vangen. Een slimme pomp heeft geen expansietank nodig, dus hoopte ik vurig dat het verwijderen hiervan het probleem zou oplossen.

Aan deze omleidingsfase heb ik mij deze week gewijd, helaas zonder het gewenste resultaat, tot mijn frustratie. De pomp weigert nog even hardnekkig dienst. Met enige pech moet ik de pomp zelf vervangen. Enig voordeel: al het voorwerk is gedaan, de ijzeren leidingen rond de pomp zijn vervangen door flexibele slangen dus een andere pomp ertussen is een koud kunstje.

Location : De Schans, 3828 Hoogland,

Kajuitdak

Het mooie weer van de afgelopen dagen heeft me in de gelegenheid gesteld om het dak van de kajuit te ontdoen van roest en een likje verf te geven. Een bewerkelijke klus, want het dak beslaat een aanzienlijk aantal meters.

Wat me al enige tijd geleden is opgevallen is dat enkele lagen verf op het dak, ettelijke jaren geleden aangebracht,  uitzonderlijk slecht hebben gehecht. De geelwitte verf bladderde zo enthousiast af dat deze moet zijn gespoten op een niet of nauwelijks geschuurde of anderszins schoongemaakte ondergrond. Ik hoop van harte dat mijn inspanningen langer houden...

Location : Address not available

Amersfoort en koelwater

Het is een lange winter geweest, maar het vaarseizoen is weer (bijna) aangebroken. De Viking heeft de kou in Maurik overleefd, en we hebben het schip in twee etappes verplaatst naar de vertrouwde plek in Amersfoort. De tussenstop (hierboven, met dank aan Arjan) was in de gemeentehaven van Huizen.

Enige vorstschade: de motor heeft een koelwaterlek opgelopen, naar ik denk vlak bij de koelwaterpomp. Deze pomp circuleert koelwater in een gesloten systeem naar een soort radiator. Deze radiator, genaamd een beunkoeling, is een soort warmtewisselaar. Anders dan in een auto geeft deze radiator zijn warmte niet door aan de lucht, maar aan het water dat langs de kiel stroomt.

Het is het eerste motorische probleem dat ik aan de Viking heb. De vloeistof in het koelwatersysteem is door de vorst uitgezet en heeft een flens of andere afdichting opengedrukt, maar wegens de slechte belichting in de motorruimte heb ik het nog niet goed kunnen inspecteren. De motor verliest door het lek naar ik schat ongeveer een halve tot een hele liter koelwater per uur, een serieus defect dat eerst verholpen moet worden alvorens weer een tocht ondernomen kan worden. Gelukkig ligt de Viking in Amersfoort, waar ik ruimschoots mogelijkheden heb het euvel te verhelpen.

Jarig