Jamaar Yanmar!

Het is ongelooflijk, maar waar: de Yanmar heeft gedraaid vandaag! Na een vergeefse poging de accu te reanimeren, waagde ik nog maar eens een halfslachtige poging de diesel met het trekkoord in gang te zetten. Toen het gevaarte vervolgens na één keer trekken tot leven kwam, was ik perplex. De uitlaat kuchte wat stof en een wolkje rook uit, maar de uitlaatgassen waren vrijwel onmiddellijk kleurloos, zoals het hoort. Ik was zo verbaasd dat het een paar seconden duurde voordat ik bekomen was en ik me besefte dat de correcte respons was om te juichen, wat ik daarna toch maar deed. De conclusie is dat de verlopen diesel het systeem uit was en vervangen door de verse die ik in de tank had gegoten. Met de verbrandingsmotor lijkt dus weinig aan de hand.

Naast goed nieuws was er ook slecht nieuws. De accu is dus overleden. Daarna heb ik de startkabelaansluiting van de startmotor doorgemeten. Die mat 1,5 Ohm. Dat is bijna zonder weerstand, wat waarschijnlijk betekent dat er ergens kortsluiting is in de startmotor. Die moet dus open. En wie weet wat nog meer.

Het aggregaat leverde bovendien geen 220 volt wisselstroom, maar ongeveer 8. Dat is al iets, maar nog steeds 212 volt te weinig. Mogelijk eveneens kortsluiting in het elektrische gedeelte. Die moet dus open. En wie weet wat nog meer.

Hm, maar eens naar Yanmar bellen morgen.

Generatorreanimatie

Vandaag hebben Eefke en ik een eerste poging ondernomen om de Yanmar/Generac weer nieuw leven in te blazen. Tevergeefs, om een goede verhaalopbouw eens goed om zeep te helpen. Na flink de handleiding erop nageslagen te hebben, hebben we ons eraan gewaagd. Maar het valt nog niet mee om een 6 kilowatt diesel die een jaar of tien heeft stilgestaan, handmatig weer aan de praat te krijgen. De compressieslag is enorm zwaar, en als hierop geen ontbranding volgt - ten gevolge van nog aanwezig vocht of iets dergelijks - dan volgt hierop een flinke terugslag bij de volgende slag.

Dieseltechniek 101. Mijn Yanmar is een dieselmotor met één viertakt cilinder, verticaal opgesteld. De zuiger in de cilinder beweegt dus op en neer. Viertakt betekent dat de verbranding een cyclus doorloopt met vier 'slagen'. De eerste is de inlaatslag, hier gaat de zuiger naar beneden en trekt lucht naar binnen in de cilinder. De tweede slag is de compressie. De zuiger beweegt omhoog en perst de lucht samen. Hierbij stijgt de temperatuur zo sterk, dat, zodra de zuiger helemaal boven is, de op het laatste moment ingespoten diesel vanzelf tot verbranding komt. Hierop volgt de verbrandings- of arbeidsslag. Onder verbranding van het diesel-luchtmengsel wordt de zuiger weer naar beneden geduwd, en drijft zo de motor aan. De laatste slag is de uitlaatslag, met het weer omhoog bewegen van de zuiger worden de verbrandingsgassen naar buiten gestuwd.

Dit is waarom het zo zwaar is om de Yanmar handmatig aan te slingeren: de forse ééncilinder moet het diesel-luchtmengsel zwaar samenpersen om de vereiste temperatuursstijging te krijgen. Dit compressie-oplopende temperatuurverschijnsel staat bekend als de algemene gaswet. Een samengeperst gas stijgt in temperatuur, iets wat je al kan voelen aan de warmte van je fietspomp nadat je je band op hebt gepompt. Om de circa 550 graden Celsius in de cilinder te bereiken, moet de ruimte in de cilinder over het algemeen worden samengeperst tot ongeveer 40 bar! Dit is waarom het zoveel moeite kost een dieselmotor te starten: een cilinder die benzine stookt, wordt samengeperst tot maar 14 bar, je fietsband maar een bar of 3.

Dit is waarom het zo handig is dat er een elektrische startmotor bij het aggregaat zit. Er stond zelfs nog een startaccu naast het aggregaat, die zowaar nog 3,3 (van de normaliter 12) volt aangaf toen ik hem doormat. Die heb ik nu aan de acculader hangen, maar het is zeer twijfelachtig of ik die weer tot leven kan wekken. Een beter plan is waarschijnlijk een paar tientjes te besteden aan een nieuwe. In ieder geval, de Yanmar wilde vooralsnog niet starten. Als dit komt door oude diesel of vocht of iets dergelijks, dan is het altijd makkelijker om een tijdje te proberen hem elektrisch te starten dan te zweten met het trekkoord...

Return of the dieselkachel

Wat ze precies gedaan hebben, is me nog niet helemaal duidelijk, leek als ik ben als het om de echte interne organen van de dieselkachel gaat. Maar dat ze er bij De Jong Technovaria in Leiden flink werk van hebben gemaakt, is duidelijk. Ze hebben schoongemaakt, dingetjes in vloeistof geweekt om te ontroeten, een nieuwe gloeispiraal ingezet en dat soort zaken, kortom: gereviseerd. Om het geheel af te maken zit er een nieuwe uitlaatslang aan zodat het niet meer naar halfverbrande dieseldampen stinkt als het kacheltje draait. Hoezee!

Het was wel € 250 om de zaak weer op orde te brengen, een lieve duit. Maar nu ik grootse plannen heb om te gaan vrijbuiteren (d.w.z. jachthavenloos ergens liggen), is het wel heel goed om paraat te hebben. En hij draait als nooit tevoren.

Het generatormysterie

Bovenstaande foto vergde toch enig detectivewerk aan boord. Dit is een type-aanduiding op het trekkoordhuis van de Viking-generator. Die bevindt zich in de voorpiek in een eigen houten timmerwerkje om hem droog en schoon te houden. Mocht ik de generator weer aan de praat krijgen, dan kan ik over ca 5 kilowatt aan 220 volt beschikken, ruimschoots genoeg om mijn huishouden van stroom te voorzien, onafhankelijk van welke ligplaats dan ook.

Over het merk en type van de generator leek ik in eerste instantie wel uit. De generatorset beschikt over een paneel met aansluitpunten voor netstroomstekkers en een euro-'campingaansluiting' met bijbehorende reset-knoppen. Dit paneel toonde in grote letters het volgende:



GENERAC EC4000D DIESEL GENERATOR schreeuwde het in heerlijke jaren 1980-Patrick-Swayze-letters. Dat kan toch niet missen? Na enig speurwerk op internet zag ik echter nog niet iets dat op mijn machientje achter dit paneel leek. Mijn verbazing werd groter toen ik op de oliepeilstok van het aggregaat tekens ontwaarde die onmiskenbaar Aziatisch waren. GENERAC maakt, zo had ik gezien, generators die blaken van het patriottisme en er prat op gaan een puur Amerikaans product te zijn. Wat doet een peilstok met Oosterse tekens op een Amerikaanse generator? De aanduiding op het huis, enigszins verdekt opgesteld door het 'generatorhok' deed mij de ogen openen. Dit is een knutselklus!

Weer een mysterie ontrafeld. Hier is een Americo-Japanse fusieklusser bezig geweest die een mooi Generac-paneel had liggen en er een Japanse Yanmar achter heeft verstopt. Op zich gunstig voor mij momenteel, want ik kan veel gemakkelijker aan Yanmar-werkplaatsdocumentatie op internet komen dan aan de Generac-docu.

Stap één van het weer tot leven wekken van de Generac-Yanmar is trouwens vandaag voltooid: de oude diesel uit het tankje heb ik afgetapt. Bijvullen, proberen, startaccuutje kopen en aansluiten zijn de volgende stappen.

Motorolie - de zinderende ontknoping

Een wijze les, opnieuw. Koop altijd je motorolie in één keer. De DAF-garage in Amersfoort waar ik mijn olie eind oktober uit de 'bulk' had gehaald, bleek overgeschakeld op een ander type. Een, zoals dat heet, volsyntheet. Deze synthetische olie heeft een soort reinigingsmiddelen in zich die de motor schoner houden, maar die bedoeld is voor de modernste motoren. Oudere motoren zijn juist gesteld op enige vervuiling anders dan gaan de 'keerringen' kapot, waar die ook mogen zitten. In ieder geval moet ik gebruik maken van een E7-olie - een die een volledig minerale olie (zonder synthetische component) moet kunnen vervangen.

Verschillende merken oliën blijk je bovendien niet zomaar te kunnen mengen. Hulpstoffen in de ene olie kunnen stoffen in de andere bijten, dus moest ik opnieuw een bestelling plaatsen bij de dealer in Amersfoort. Gelukkig was die er in drie dagen al, zodat ik mijn ongeduld niet langer hoefde te bedwingen.

Eerder deze week plaatste ik een nieuw oliefilter, ook een verhaal apart. Het Mann-filter dat ik bij de DAF-dealer te Katwijk tevoorschijn toverde, bleek bijna een museumstuk. Een kleine zoektocht volgde, waarna ze me een mooi nieuw Mahle-filter model OX 56 hebben geleverd.Van oliefilters heb ik al helemaal geen verstand maar ik ga ervan uit dat het allemaal in orde is.

En vandaag heb ik de overige motorolie erbij gemikt. En wat loopt hij weer mooi! Ik hoefde helemaal geen gas bij te geven om de motor te starten - wat anders wel het geval is en ik heb zelfs het idee dat de uitlaatgassen schoner zijn. Nu is het ook niet meer rond het vriespunt maar al richting lente-achtige temperaturen, maar toch loopt de motor hoorbaar en merkbaar mooier. Dit heeft er onder andere mee te maken dat het een 10W40-olie is. Die vloeit wat beter als hij koud is, waardoor de motor bij koudere temperaturen gemakkelijker start.

Ik ben bijna klaar voor de lente, alleen nog het aggregaat!